Դեկտեմբերի 9-ին կայացած աշխատաժողովի ընթացքում ներկայացվել են «Հարմարվողականության ազգային ծրագիր Հայաստանում» (ՀԱԾ) ՄԱԶԾ-ԿԿՀ ծրագրի շրջանակում իրականացված «Հայաստանում կլիմայի նկատմամբ գյուղատնտեսության խոցելիության և ռիսկերի գնահատում» վերլուծության արդյունքները: Վերլուծությունն իրականացվել է ՔԱՐԴ (Ագրոբիզինեսի և գյուղի զարգացման կենտրոն) հիմնադրամի կողմից:

Ուսումնասիրությունը միտված էր բացահայտել կլիմայի ռիսկերի և վտանգների նկատմամբ գյուղատնտեսության ոլորտների և ենթաոլորտների զգայունությունը և հարմարվողականության հնարավորությունները։ Աշխատաժողովի և քննարկման հիմնական նպատակն էր հիմք նախապատրաստել՝ Հայաստանում գյուղատնտեսության ոլորտում կլիմայի փոփոխությունների ազդեցությունների նկատմամբ հարմարվողականության հայեցակարգ և գործողությունների ծրագիր մշակելու համար, որը ՀՀ կառավարության «Կլիմայի փոփոխության հարմարվողականության ազգային գործողությունների ծրագիրը և 2021-2025 թվականների միջոցառումների ցանկը հաստատելու մասին» 2021 թ․ մայիսի 13-ի թիվ 749-Լ որոշմամբ նախատեսված է 2022 թվականին:

ՄԱԶԾ Կլիմայի փոփոխության ծրագրերի համակարգող Դիանա Հարությունյանն իր ողջույնի խոսքում ընդգծեց ՀՆԱ-ի զգալի մասնաբաժին ունեցող, ինչպես նաև տարածքային զարգացման, գյուղական համայնքների կենսունակության պահպանման և պարենային անվտանգության ապահովման տեսանկյունից մեծ նշանակություն ունեցող գյուղատնտեսության ոլորտում կլիմայի փոփոխության նկատմամբ խոցելիության գնահատման և անհրաժեշտ հարմարվողականության միջոցառումների հստակեցման կարևորությունը:

«Համեմատած տնտեսության այլ ոլորտների հետ՝ գյուղատնտեսությունն առավել խոցելի է կլիմայի փոփոխության երևույթների նկատմամբ, որոնց մենք բոլորս առերեսվում ենք: Համայնքներում իրականացված մեր հարցումներն ու հանդիպումները վկայում են, որ ֆերմերներն իրենք էլ գիտակցում են, ոլորտում իրավիճակի փոփոխությունը և ռիսկերի ավելացումը և հաստատակամ են, որ պետք է փոխել տնտեսվարման գործելակերպը: Այսօր այդ տնտեսվարման ձևն ունի կարևոր փոփոխության կարիք նաև արդյունավետության տեսանկյունից, քանի որ ինչպես ներմուծվող ապրանքների նկատմամբ, այնպես էլ ներքին շուկայում մրցունակ լինելու, ընտանիքների համար բավարար եկամուտ ապահովելու համար պետք է գործունեությունը լինի տնտեսապես ավելի կայուն, մինչդեռ կլիմայի փոփոխությունը լրացուցիչ խոչընդոտներ է ստեղծում ոլորտում արդյունավետ և եկամտաբեր գործունեության համար: Այլ ոլորտների համեմատ՝ գյուղատնտեսության զարգացման ռազմավարությունն ավելի շատ և ավելի խորությամբ է ներառել կլիմայի փոփոխության վտանգը և կարևորել հարմարվողականության միջոցառումները:  Սակայն, չափազանց կարևոր է, որ մենք կարողանանք նաև հասկանալ ոլորտում առկա մարտահրավերները հաղթահարելու համար անհրաժեշտ հստակ գործողությունների շրջանակը, դրանց իրականացման գործընթացներն ու ֆինանսավորման աղբյուրները», նշեց տիկին Հարությունյանը:

ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարության Գյուղատնտեսական ծրագրերի մշակման, ռեսուրսների օգտագործման և կոոպերացիայի զարգացման վարչության պետ Իռա Փանոսյանը նշեց, որ նախարարությունը մեծապես կարևորում է կլիմայի փոփոխության համատեքստում ոլորտում առկա խնդիրների քննարկումներն ու հստակ լուծումների և գործողությունների առաջարկները: Նա ավելացրեց, որ ՀՀ շրջակա միջավայրի նախարարության և ՄԱԶԾ հետ քննարկումների շրջանակում քննարկվում է նաև կլիմայի փոփոխության հարմարվողականության հայեցակարգի և միջոցառումների համալիր ծրագրի մշակման հարցը:

«Էկոնոմիկայի նախարարության կողմից արդեն իրականցվում են մի շարք ծրագրեր, որոնք ևս միտված են կլիմայի փոփոխության հարմարվողականությանը և ռիսկերի նվազեցմանը, դրանցից են՝ կարկտապաշտպան համակարգերի ներդրումը, գյուղատնտեսության ապահովագրությունը, ոռոգման առաջադիմական տեխնոլոգիաների, ջերմոցային տնտեսությունների, խելացի անասնաշենքերի օգատգործման խթանումը:  Քննարկվում է նաև 2022թ.-ին գյուղապահովագրության  դաշտում երաշտի ռիսկի ապահովագրության ներդրման հարցը, որը կարծում եմ այս ուղղությամբ ևս շատ կարևոր քայլ է, որը կնպաստի ոլորտի զարգացմանը», հավելեց տիկին Փանոսյանը:

 Աշխատաժողովի ընթացքում մասնակիցների ուշադրությանը ներկայացվեցին Հայաստանում կլիմայի նկատմամբ գյուղատնտեսության խոցելիության, ռիսկերի ուսումնասիրության և հարմարվողականության ռազմավարության նախագծման մոտեցումներն ու մեթոդները, հիմնական ոլորտների/ ենթաոլորտների բնութագրերի վրա  հիմնված ուսումնասիրությունների արդյունքները, կլիմայի հետ կապված խնդիրներն ու հարմարվողականության մեթոդները: Ներկայացվեցին ու քննարկվեցին նաև Հարմարվողականության ռազմավարության և գործողությունների պլանի նախագծման գործընթացը, կառուցվածքը, հիմնական խնդիրները և գործողությունների ուղղությունները:

Միջոցառմանը ներկա գտնվեց և առցանց մասնակցեց ոլորտի շուրջ 30 շահառու, այդ թվում` Շրջակա միջավայրի և էկոնոմիկայի նախարարությունների, պետական մարմինների, ՄԱԶԾ, ՔԱՐԴ հիմնադրամի, համալսարանների և միջազգային կազմակերպությունների ներկայացուցիչներ:

Միջոցառման օրակարգը

Ներկայացված նյութերը