Հայ
Հոկտեմբերի 19-20-ին ՄԱԶԾ տարածաշրջանային գրասենյակը, Եվրոպական հանձնաժողովի և ԵՄ Արևելյան գործընկերության երկրների գործընկերների հետ միասին, «ԵՄ-ն կլիմայի համար» ԵՄ-ՄԱԶԾ տարածաշրջանային ծրագրի շրջանակներում կազմակերպել էր երկօրյա տարածաշրջանային առցանց «Վեբինար ցածր արտանետումներով զարգացման երկարաժամկետ ռազմավարությունների (ՑԱԶԵՌ) և կլիմայական քաղաքականության ինտեգրման վերաբերյալ»։
Միջոցառումը նպատակ ուներ ծառայել որպես հարթակ կլիմայական քաղաքականությունների մշակման գլոբալ լավագույն գործելակերպերից դասեր քաղելու և ԱլԳ վեց երկրների, ներառյալ Հայաստանի քաղաքականություն մշակողների, գործնական մասնագետների և փորձագետների միջև գիտելիքների և փորձի փոխանակման, ինչպես նաև՝ «ԵՄ-ն կլիմայի համար» ծրագրի շրջանակներում ԱլԳ երկրների կողմից ներկայիս գրանցած արդյունքները ներկայացնելու համար։:
ԵՄ և ԱլԳ երկրների (Հայաստան, Ադրբեջան, Բելառուս, Վրաստան, Մոլդովայի Հանրապետություն և Ուկրաինա) շուրջ 80 պետական և միջազգային պաշտոնյաներ և փորձագետներ մասնակցեցին միջոցառմանը` կիսելու իրենց տեսլականները, լավագույն փորձը և տեղեկատվությունը իրենց երկրներում ՑԱԶԵՌ-ի մշակման ընթացքի և ձեռքբերումների վերաբերյալ:
Եվրոպական հանձնաժողովի Հարևանության և ընդլայնման բանակցությունների հարցերով գլխավոր տնօրինության (DG NEAR) ներկայացուցիչ Մայքլ Ռուպը ողջունեց մասնակիցներին և համառոտ ներկայացրեց նոր «Բարեփոխումների օրակարգը 2020 թ․-ից հետո», որում «Շրջակա միջավայրը և կլիման» հիմնական գերակայություններից մեկն է: Ինչպես սահմանված է «ԵՄ Կանաչ գործարք»-ով, ԿՈՎԻԴ-19-ից կանաչ, արդար վերականգնումը ևս կձևավորի Արևելյան գործընկերության շրջանակի օրակարգը` սահմանելով երկրների կարիքներին համահունչ նպատակներ և քաղաքականություններ` ավելի լավ վերականգնվելու համար: Նոր քաղաքական երկխոսության և կարգավորող համակարգ առաջնահերթ նախատեսված են տարածաշրջանային ծրագրերի, այդ թվում՝ «ԵՄ-ն կլիմայի համար» ծրագրի համար:
Պրն․ Ռուպը կարևորեց նման միջոցառումը, որը քննարկում է «ԵՄ-ն կլիմայի համար» ծրագրի ներքո ՑԱԶԵՌ-ի մշակման հարցում գործնական քայլերը, մարտահրավերներն ու օգուտները ` որպես ԵՄ-ի կողմից երկրներին գործնականում աջակցելու հիանալի օրինակ: «Կլիմայական քաղաքականության մշակումն ու արդյունավետությունը պահանջում են քրտնաջան աշխատանք և վճռականություն, քանի որ ռազմավարության մշակումը խնդրի կարևոր բաղադրիչն է՝ ուղղորդելու երկրներին Փարիզյան համաձայնագրով սահմանված գլոբալ ջերմաստիճանի նպատակներին հասնելու, ինչպես նաև՝ ձեռնարկելու գործողություններ ԱՄՍԳ-ների վերջնականացման և իրականացմանն համար», - նշեց Մայքլ Ռուպը:
Վեբինարի 1-ին նստաշրջանի ընթացքում ԱլԳ երկրների կառավարությունների ներկայացուցիչները ներկայացրին ՑԱԶԵՌ-ի ընթացիկ վիճակը և ընդհանուր առմամբ երկրների կլիմայական քաղաքականությունների և ռազմավարություններին մշակման վերաբերյալ:
ՀՀ շրջակա միջավայրի նախարարի տեղակալ Իրինա Ղափլանյանը կարևորեց «ԵՄ-ն կլիմայի համար» ծրագրի շրջանակներում տրամադրված հսկայական աջակցությունը ԱՄՍՆԳ-ի վերանայման գործում և տեղեկացրեց ծրագրի շրջանակներում՝ Հայաստանում ՄԱԶԾ գրասենյակի աջակցությամբ, Շրջակա միջավայրի նախարարության կողմից 2020թ․ թարմացված ԱՄՍԳ նախագծի մշակման մասին։ Վերահաստատելով Հայաստանի հավատարմությունը մշակելու ՑԱԶԵՌ-ը ներկայացնելու 2050թ.համար հայտարարված նպատակով ջերմոցային գազերի ցածր արտանետումներով զարգացման ռազմավարությունը և ինտեգրելու կլիմայական հարցերը ոլորտային զարգացման ռազմավարությունների մեջ , տիկին Ղափլանյանը նշեց, որ Հայաստանի ջանքերը ավելի կանաչ և կայուն տնտեսություն ունենալու համար համահունչ են ԵՄ կլիմայական օրակարգի և Կանաչ գործարքի մոտեցումների հետ: «Ոլորտային վերլուծությունները և քաղաքականության առաջարկությունները կձևավորեն ոլորտային ծրագրեր և ուսումնասիրություններ` որպես ՑԱԶԵՌ շրջանակի ներդրում՝՝ հիմք ծառայելով «ԵՄ-ն կլիմայի համար» ծրագրով ձեռնարկված քայլերի վերջնական արդյունքներին», - ասաց Իրինա Ղափլանյանը: Փոխնախարարը համառոտ ներկայացրեց նաև «Էներգախնայողության և վերականգնվող էներգիայի ազգային նոր ծրագրի» նախագիծը, տրանսպորտային ոլորտում մեղմման ներուժի գնահատման նպատակով կատարված վերլուծական աշխատանքը, ինչպես նաև՝ գյուղատնտեսության և անտառային տնտեսության ոլորտներում վերջերս ձեռնարկված աշխատանքները:
Նստաշրջանը ամփոփվեց «ՑԱԶԵՌ-երի մշակման վերաբերյալ ոչ առցանց վարժանքով»՝ ԱլԳ երկրների ներկայացուցիչների մասնակցությամբ։ Վարժանքը գործնական գործիք էր` կիսելու ազգային փորձը ջերմաստիճանի բարձրացման, ջերմոցային գազերի արտանետումներ առաջացնող ոլորտներիև ԵՄ Արևելյան գործընկերության վեց երկրների կոնկրետ ցուցանիշների և արտանետումների խթանիչների վերաբերյալ:
Երկրորդ նստաշրջանը մեկնարկեց «ԵՄ-ն կլիմայի համար» ծրագրի շրջանակներում «Էներգախնայողության և վերականգնվող էներգիայի 2021-2030 թվականների ազգային ծրագրի» մշակման թիմի ղեկավար Վահրամ Ավանեսյանի կողմից Հայաստանի կողմից վարժանքի արդյունքների վերաբերյալ հակիրճ ներկայացմամբ: Տեղեկատվություն տրամադրվեց կլիմայի փոփոխության հիմնական ազդեցությունների, դրա ռիսկերի և Կառավարության համապատասխան գործողությունների մասին արտանետումներ առաջացնող հիմնական գործոնների, էներգետիկայի, անտառտնտեսության և գյուղատնտեսության ոլորտներում կլիմայական ցուցանիշների օգտագործման վերաբերյալ։
Վեբինարը շարունակվեց երկրների ներկայացուցիչների կողմից «ԵՄ-ն կլիմայի համար» ծրագրի շրջանակներում թիրախների և նախաձեռնությունների իրականացման վերաբերյալ զեկույցներով: Մասնավորապես, քննարկվեցին երկրներում կլիմայական քաղաքականության վիճակի, ԱՄՍԳ մշակման և դրա վերանայման, կլիմայական ռազմավարությունների, գործողությունների պլանների և ոլորտային քաղաքականություններում կլիմայական ինտեգրման մեխանիզմների, ՑԱԶԵՌ-երի մշակման գործընթացների և դրանց իրականացման լավագույն ուղիների, երկրների համատեքստի և օրենսդրությունների հետ համահունչ առկա ճանապարհային քարտեզների և տեղական մոտեցումների հետ կապված հարցերը: Կլիմայի փոփոխության մեղմման և հարմարվողականության ուղղությամբ կատարված գործողությունների, կլիմայի փոփոխության ազդեցության գնահատման նպատակով կատարված հետազոտության վերաբերյալ նույնպես եղան զեկույցներ։
Հայաստանի «Վերականգնվող ռեսուրսների և էներգաարդյունավետության հիմնադրամ (R2E2)»-ի («ԵՄ-ն կլիմայի համար» ծրագրի շրջանակում ունեցած պայմանագրով) փոխտնօրեն Առնելա Այվազյանի հակիրճ զեկույցիցհետո, թիմի փորձագետ տիկին Աստղինե Փասոյանը խոսեց «2021-2030 թվականների համար էներգախնայողության և վերականգնվող էներգետիկայի ազգային ծրագրի» մասին՝ կենտրոնանալով էներգետիկ համակարգի ցածր ածխածնային զարգացման քաղաքականության, ծրագրի հիմնական բաղադրիչների, այլ քաղաքականությունների հետ ներդաշնակեցման և շահագրգիռ կողմերի հետ խորհրդակցությունների վրա: Տիկին Փասոյանը ներկայացրեց նաև «Կայուն էներգետիկ քաղաքականության շրջանակը Հայաստանում»` անդրադառնալով միջազգային պայմանագրերին, որոնց մաս է կազմում Հայաստանը, ռազմավարական և իրավական դաշտին, ընթացիկ ծրագրերին ու պլաններին, մինչ օրս գրանցված դրական քայլերին ու հաջողություններին, էներգախնայողության ոլորտի պիլոտային ծրագրերին և դեռևս չլուծված խնդիրներին, բացերին և այն բնագավառներին, որոնք ունեն հղկումների կարիք:
Վեբինարի ավարտին «ԵՄ-ն կլիմայի համար» ծրագրի տարածաշրջանային համակարգող Եվգեն Գրոզան ամփոփեց քննարկումների հիմնական արդյունքները և իր երախտագիտությունը հայտնեց բոլոր զեկուցողներին՝ յուրաքանչյուր երկրում ՑԱԶԵՌ-ի գործընթացի ընթացքն ու փորձը կիսելու համար:
Ամփոփելով՝ երկօրյա վեբինարը հիանալի հարթակ էր ԱլԳ վեց երկրների համար՝ ընդհանուր առմամբ, Փարիզյան համաձայնագրով սահմանված միջազգային պարտավորությունների կատարման մոտեցումների և մեխանիզմների փոխանակման առումով և, մասնավորապես, ԱՄՍԳ-ների և ՑԱԶԵՌ-երի վերանայման և մշակման, ինչպես նաև՝ միջազգային լավագույն գործելակերպերը սովորելու և տեսլականներով ու հայեցակարգերով կիսվելու առումով, որոնք կաջակցեն երկրներում ռազմավարությունների մշակմանը և կխթանեն ավելի սերտ համագործակցություն ԱլԳ երկրների միջև՝ «ԵՄ-ն կլիմայի համար» ծրագրով սահմանված թիրախներին և նպատակներին հասնելու համար:
